Κύπρος: Vouni Panayia – Plakota 2021

Ο Ανδρέας Κυριακίδης γνώριζε κάθε ξεχωριστό πρέμνο και τους αμπελουργικούς θησαυρούς που έκρυβε η γενέτειρά του, η περιοχή που ήταν γνωστή ως Βουνί Παναγιά. Έτσι, το 1987 ίδρυσε το πρώτο τοπικό ιδιωτικό οινοποιείο της Κύπρου και αφοσιώθηκε από την πρώτη μέρα στην εξερεύνηση και αναβίωση των τοπικών κυπριακών ποικιλιών. Μέχρι και σήμερα το οινοποιείο έχει φυτεμένες 8 γηγενείς ποικιλίες και πειραματίζεται με ακόμα περισσότερες.

Υψόμετρο το οποίο αγγίζει τα 1150μ. αυτόριζοι πανάρχαιοι αμπελώνες, αφού η φυλλοξήρα δεν έχει εμφανιστεί ποτέ, ένα συγκλονιστικό ασβεστολιθικό terroir με πολύ σχιστόλιθο αλλά και αργιλώδες υπέδαφος, μια εκπληκτικά πολύπλοκη τοπογραφία με άπειρους προσανατολισμούς και διαφορετικές κλίσεις, ξεχασμένες γηγενείς ποικιλίες, αναμπελώσεις με selection massale, είναι μόνο μερικά από τα συναρπαστικά στοιχεία που χαρακτηρίζουν την αμπελουργική περιοχή. Στο οινοποιείο η προσέγγιση περιλαμβάνει «απαλό χέρι», αυθόρμητες ζυμώσεις, μόνο παλαιά βαρέλια και προσπάθεια να εκφράσουν όσο γίνεται πιο καθαρά αυτό το συγκλονιστικό και ανεξερεύνητο για τους περισσότερους terroir.

Από το 2015, αφού επέστρεψαν από τις σπουδές τους, στην ομάδα εντάχθηκαν οι γιοι του Γιάννης και Παύλος Κυριακίδης ενώ και ο μικρότερος Πέτρος ασχολείται επίσης ενεργά με το οινοποιείο. Η πνοή, οι πειραματισμοί, η εξερεύνηση των τοπικών ποικιλιών είναι μια αδιάκοπη διαδικασία και η νέα γενιά ακολουθεί πατώντας πάνω στα χνάρια και τις αναζητήσεις του πατέρα τους. Την αναβίωση και ποιοτική έκφραση των κλασικών ποικιλιών Μαύρο και Ξυνιστέρι ακολούθησαν πολλές σπάνιες τοπικές ποικιλίες με περίεργα ονόματα όπως Πρωμάρα, Βασίλισσα, Σπούρτικο, Μοροκανέλλα, Γιαννούδι.

Το αποτέλεσμα της αδιάκοπης προσπάθειας για να κατανοήσουν το ποιοτικό δυναμικό των γηγενών ποικιλιών έφερε μια εκπληκτική σειρά πειραματισμών που λαμβάνει χώρα κάθε χρόνο και αποτυπώνεται σε ελάχιστες παραγωγές και διαφορετικές κάθε χρονιά ετικέτες. Οι ετικέτες των πειραματικών κρασιών φιλοτεχνούνται από διαφορετικούς καλλιτέχνες κάθε φορά υπό την «ενορχήστρωση» του Μάριου Καρύστιου και περιλαμβάνουν στίγμες του τρύγου, της καλλιέργειας της οικογένειας.

Κάθε πειραματικό κρασί αποτελεί ένα twist πάνω σε μια συγκεκριμένη ποικιλία και στο πώς αυτή διαχειρίζεται στο αμπέλι και το οινοποιείο. Μπορεί να είναι ένας συγκεκριμένος αμπελώνας που θέλουν να δουν ξεχωριστά, ένα διαφορετικό κορφολόγημα σε μια ποικιλία, ή ένα διαφορετικό πρωτόκολλο οινοποίησης. Κάθε φορά σκοπός είναι να μάθουν καλύτερα τις τοπικές τους ποικιλίες. Μια σπουδαία προσέγγιση που δεν αφήνει αμφιβολία πως το οινοποιείο Βουνί Παναγιά είναι ο πρωτεργάτης του νησιού στην αναβίωση και καθιέρωση των τοπικών ποικιλιών. Μια αδιάκοπη προσπάθεια που ξεκίνησε ο Ανδρέας Κυριακίδης και φαίνεται πως έχει περισσότερο από άξιους συνεχιστές, τους τρεις γιους του.